فهرست عناوین

بررسی و رفع عیب فایل سیستم در لینوکس
آماده سازی دیوایس (پارتیشن)
تعمیر فایل سیستم
نمونه عملی رفع عیب
رفع مشکل فایل سیستم در هنگام بوت (Boot)

بررسی و رفع عیب فایل سیستم در لینوکس

در صورت بروز مشکل در فایل سیستم در لینوکس با استفاده از ابزارهایی مانند fsck می‌توانیم آن را بررسی و در صورت امکان مشکل آن را حل کنیم.

نکته: رفع عیب فایل سیستم ممکن است با از بین رفتن و یا بروز آسیب به اطلاعات همراه باشد، بنابراین استفاده از پروسه رفع عیب باید با دقت انجام شود.

آماده سازی دیوایس (پارتیشن)

برای چک کردن فایل سیستم با استفاده از fsck قبل از چک کردن، فایل سیستم مورد نظر را umount و سپس با استفاده از fsck پارتیشن را بررسی می‌کنیم.

در مثال زیر وضعیت بلاک دیوایسها با دستورات مختلف بررسی و سپس استوریج مورد نظر umount شده است.

Copy to Clipboard

[root@AvidLearn ~]# fdisk -l
Disk /dev/sda: 5 GiB, 5368709120 bytes, 10485760 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes

Disk /dev/sdb: 10 GiB, 10737418240 bytes, 20971520 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: gpt
Disk identifier: F67EFBB0-BED7-47FA-989E-D1B835CABDA1

Device       Start      End  Sectors  Size Type
/dev/sdb1     2048  1230847  1228800  600M EFI System
/dev/sdb2  1230848  3327999  2097152    1G Linux filesystem
/dev/sdb3  3328000  5302271  1974272  964M Linux swap
/dev/sdb4  5302272 20969471 15667200  7.5G Linux filesystem

[root@AvidLearn ~]# parted -l
Model: QEMU QEMU HARDDISK (scsi)
Disk /dev/sda: 5369MB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: loop
Disk Flags:

Number  Start  End     Size    File system  Flags
 1      0.00B  5369MB  5369MB  ext4

Model: ATA QEMU HARDDISK (scsi)
Disk /dev/sdb: 10.7GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: gpt
Disk Flags:

Number  Start   End     Size    File system     Name                  Flags
 1      1049kB  630MB   629MB   fat32           EFI System Partition  boot, esp
 2      630MB   1704MB  1074MB  xfs
 3      1704MB  2715MB  1011MB  linux-swap(v1)                        swap
 4      2715MB  10.7GB  8022MB  xfs

[root@AvidLearn ~]# lsblk
NAME   MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda      8:0    0    5G  0 disk /NewStorage
sdb      8:16   0   10G  0 disk
├─sdb1   8:17   0  600M  0 part /boot/efi
├─sdb2   8:18   0    1G  0 part /boot
├─sdb3   8:19   0  964M  0 part [SWAP]
└─sdb4   8:20   0  7.5G  0 part /

[root@AvidLearn ~]# umount /NewStorage

در صورتی که اطلاعات مهمی در استوریج وجود دارد لازم است قبل از ادامه کار، در صورتی که دیسک مربوط به ماشین مجازی است، از آن دیسک کلون گرفته شود.

تعمیر فایل سیستم

در ابتدا و جهت بررسی فایل سیستم از fsck با انتخاب n- استفاده می‌کنیم. در این وضعیت fsck صرفا فایل سیستم را بررسی کرده و هیچگونه تغییری در آن ایجاد نمی‌کند.

Copy to Clipboard

در صورتیکه انتخاب n- وارد نشود، بررسی و رفع عیب فایل سیستم به صورت زیر انجام خواهد شد.

Copy to Clipboard

نمونه عملی رفع عیب

در فایل سیستم مثال زیر مشکلی وجود دارد. البته با توجه به اطلاعات قبلی می‌دانیم که فایل سیستم از نوع ext4 است. در ابتدا با انتخاب n- وضعیت را بررسی می‌کنیم.

Copy to Clipboard

برای رفع عیب به صورت زیر عمل می‌کنیم.

Copy to Clipboard

[root@AvidLearn ~]# fsck.ext4 /dev/sda
e2fsck 1.45.6 (20-Mar-2020)
ext2fs_open2: Bad magic number in super-block
fsck.ext4: Superblock invalid, trying backup blocks...
Superblock has an invalid journal (inode 8).
Clear<y>? yes
*** journal has been deleted ***

Resize inode not valid.  Recreate<y>? yes
Pass 1: Checking inodes, blocks, and sizes
Root inode is not a directory.  Clear<y>? yes
Pass 2: Checking directory structure
Pass 3: Checking directory connectivity
Root inode not allocated.  Allocate<y>? yes
/lost+found not found.  Create<y>? yes
Pass 4: Checking reference counts
Pass 5: Checking group summary information
Block bitmap differences:  +(0--8864) +8867 +(32768--33408) +(98304--98944) +(163840--164480) +(229376--230016) +(294912--295552) -(557056--573439)
Fix<y>? yes
Free blocks count wrong for group #0 (23895, counted=23900).
Fix<y>? yes
Free blocks count wrong for group #17 (16384, counted=32768).
Fix<y>? yes
Free blocks count wrong (1268640, counted=1285029).
Fix<y>? yes
Inode bitmap differences:  +1 +(3--10)
Fix ('a' enables 'yes' to all) <y>? yes
Free inodes count wrong for group #0 (8180, counted=8181).
Fix ('a' enables 'yes' to all) <y>? yes
Directories count wrong for group #0 (3, counted=2).
Fix ('a' enables 'yes' to all) <y>? yes
Free inodes count wrong (327668, counted=327669).
Fix ('a' enables 'yes' to all) <y>? yes
Padding at end of inode bitmap is not set. Fix<y>? yes
Recreate journal<y>? yes
Creating journal (16384 blocks):  Done.

*** journal has been regenerated ***

/dev/sda: ***** FILE SYSTEM WAS MODIFIED *****
/dev/sda: 11/327680 files (0.0% non-contiguous), 42075/1310720 blocks
[root@AvidLearn ~]#

برای چک و تعمیر خودکار از سوئیچ y- استفاده می‌کنیم!

Copy to Clipboard

[root@AvidLearn ~]# fsck.ext4 -y /dev/sda
e2fsck 1.45.6 (20-Mar-2020)
ext2fs_open2: Bad magic number in super-block
fsck.ext4: Superblock invalid, trying backup blocks...
Superblock has an invalid journal (inode 8).
Clear? yes

*** journal has been deleted ***

Resize inode not valid.  Recreate? yes

Pass 1: Checking inodes, blocks, and sizes
Root inode is not a directory.  Clear? yes

Pass 2: Checking directory structure
Pass 3: Checking directory connectivity
Root inode not allocated.  Allocate? yes

/lost+found not found.  Create? yes

Pass 4: Checking reference counts
Pass 5: Checking group summary information
Block bitmap differences:  +(0--8864) +8867 +(32768--33408) +(98304--98944) +(163840--164480) +(229376--230016) +(294912--295552) -(557056--573439)
Fix? yes

Free blocks count wrong for group #0 (23898, counted=23900).
Fix? yes

Free blocks count wrong for group #17 (16384, counted=32768).
Fix? yes

Free blocks count wrong (1268643, counted=1285029).
Fix? yes

Inode bitmap differences:  +1 +(3--10)
Fix? yes

Free inodes count wrong for group #0 (8180, counted=8181).
Fix? yes

Directories count wrong for group #0 (3, counted=2).
Fix? yes

Free inodes count wrong (327668, counted=327669).
Fix? yes

Padding at end of inode bitmap is not set. Fix? yes

Recreate journal? yes

Creating journal (16384 blocks):  Done.

*** journal has been regenerated ***

/dev/sda: ***** FILE SYSTEM WAS MODIFIED *****
/dev/sda: 11/327680 files (0.0% non-contiguous), 42075/1310720 blocks

بعد از انجام این عملیات مشکل /dev/sda حل شده که می‌توانیم آن را چک و مونت کنیم.

Copy to Clipboard

رفع مشکل فایل سیستم در هنگام بوت (Boot)

یک از مشکلات متداولی که در هنگام بوت ایجاد می‌شود و سیستم ما را به سمت حالت maintenance هدایت می‌کند در شکل زیر نمایش داده شده است. در این حالت یکی از فایل سیستم‌ها دارای مشکل است و یا اینکه اصلا وجود ندارد. در نتیجه سیستم عامل نمی تواند آن را مونت کرده و به صورت استاندارد بوت شود.

در این وضعیت باید پسورد یوزر root را وارد کرده و وارد حالت maintenance شد.

یکی از کارهایی که در این مرحله می‌توان انجام داد تغییر پیکربندی فایل fstab و کامنت کردن خط مربوط به فایل سیستمی است که دارای مشکل است (شکل زیر) و سپس ریبوت سیستم و رفع عیب بعد از بوت شدن سیستم عامل.

امکان چک کردن و رفع عیب در فرآیند بوت نیز وجود دارد که می توان این کار با استفاده از fsck و به صورتی که بیان شد انجام داد. در صورتی که فایل سیستم‌های مربوط به سیستم عامل مشکل داشته باشد باید مشکل آن را اینجا با استفاده از fsck یا با استفاده از ابزارهای دیگر قبل از بوت حل کرد.

در صورتی که مشکل ایجاد شده با fsck حل نشود از ابزارهای دیگر مانند testdisk که قابلیت درست کردن پارتیشن و همچنین ریکاوری را دارد می‌توانیم استفاده کنیم. این ابزار را می‌توان روی سیستم عامل نصب کرد و یا این که از CD لایو CloneZilla یا ابزارهای دیگر استفاده کرد.